Weet je waar ik mezelf de laatste tijd meermaals op betrapte? Dat ik vragen stelde in de overtreffende trap. "Wat vond je het leukste?" "Wie is je beste vriendin?" Ik werd me vooral bewust van deze vragen, doordat er een stilte viel. (Mijn) kinderen vonden het lastig om hier een antwoord op te geven. En dat bracht me aan het denken (wat uiteindelijk resulteerde in deze blog).
Als ik nadenk over vragen in de overtreffende trap, dan komen er twee thema's bij mij naar boven 'beoordelen' en 'presteren'. Om antwoord te kunnen geven op een vraag in de overtreffende trap, moet er allereerst beoordeeld worden. Er moet onderscheid gemaakt worden in leuk, leuker, leukst. Hoe bepaal je dat? En is 'leuk' dan niet 'leuk genoeg'? Moet het leuker, leukst? En dan kom je bij een thema wat deze tijd kenmerkt; presteren. Want als we in de overtreffende trap 'moeten komen', dan moeten dingen beter. Daar moeten wij of anderen wat extra's instoppen.
Zijn dit (beoordelen en presteren) dingen die ik bij mijn kinderen wil stimuleren? Nee! Dit zijn thema's die rivaliteit voedt en voor onderlinge verwijdering zorgt. Geregeld heb ik gesprekken met mijn oudste over het verschil in niveaus op de middelbare school. Daarin geef ik aan dat het een niet beter is dan het ander, maar dat het een meer gericht is op theorie en het ander meer op de praktijk. Dat de tieners even waardevol zijn en dat ieder eigen kwaliteiten en talenten heeft, wat steeds meer tot uiting gaat komen. En dat is goed, want we hebben elkaar nodig en we mogen er voor elkaar zijn. Maar naast deze gesprekken, stel ik dus vragen die daar haaks opstaan.
Als het gaat om prestatiedruk kunnen we wijzen naar scholen. Tegenwoordig beginnen de Engelse lessen al vanaf groep 1 en is de hoeveelheid huiswerk op de basisschool flink toegenomen. Er kan gewezen worden naar de sporten en muzieklessen; wordt ontspanning en plezier gestimuleerd of gaat het om beter worden en uitblinken? Of kijken we eerst in de spiegel; welk voorbeeld geef ik? Waar leg ik de lat voor mezelf? En waar leg ik (onbewust) de lat voor mijn kind(eren)? Wat zijn mijn daden en wat zeggen mijn woorden en vragen? Laten we als volwassenen voorbeelden zijn voor (onze) kinderen door anderen en onszelf niet te beoordelen maar te accepteren. Gericht op overeenkomsten en niet zozeer op verschillen. Misschien een goed begin voor dit nieuwe jaar? (Of betekent dit dat het beter moet dan vorig jaar?!)