Bij veel producten zit een handleiding. Daarin kun je vinden hoe je het product moet gebruiken; wat kan wel en wat kan niet. Hoe kun je het zo goed mogelijk onderhouden, zodat het zo lang mogelijk mee gaat. Bij het meest kostbare wat we krijgen; onze kinderen, zit geen handleiding. Ondanks dat de handleiding bij producten amper gelezen wordt, missen we de handleiding bij onze kinderen.
Van verstand naar gevoel
We leven in een maatschappij waarbij er veel nadruk ligt op prestatie. De behaalde certificaten en diploma's passen bijna niet meer in de bewaarbakken. Van plasdiploma tot veterdiploma, van zwemdiploma tot typdiploma, van tafeldiploma tot tandenpoetsdiploma. En ook na de basisschoolleeftijd wordt het lijstje met diploma's en certificaten verder aangevuld. Het gevaar bestaat dat er meer gewicht gehangen wordt aan 'het papiertje' dan aan de weg ernaartoe; de struggles en de overwinningen. En wanneer zijn we ergens bekwaam voor? Wanneer we het betreffende papiertje kunnen laten zien of wanneer we adequaat kunnen handelen?! En wanneer voelen we ons bekwaam?
Wat het ouderschap betreft, zouden velen een cursus of training willen volgen om zichzelf bekwaam te voelen als ouder. Het kan zeker helpend zijn om informatie over de ontwikkeling van kinderen te krijgen. Toch zal geen enkele cursus volledig toepasbaar zijn op zowel ieder ouder als ook op elk kind. Als ouder hoef je ook niet alle kennis te hebben, maar zie het ouderschap als ontdekkingsreis waarbij je je kind leert kennen en jezelf. Kijk naar het gedrag; Welk gevoel zit daaronder? Welk gevoel roept het bij jou als ouder op? Hoe zou je erop kunnen reageren? Komt deze reactie tegemoet aan de behoefte van het kind (zowel op korte als lange termijn).
Terug naar de basis
We leven niet alleen in een maatschappij die gericht is op prestatie, maar ook waarbij tijd schaars lijkt te zijn. Hoewel er evenveel tijd in een dag zit als tientallen jaren geleden, leven veel gezinnen gehaast en lijkt het een uitdaging te zijn om tijd met elkaar door te brengen. En juist dat laatste is zo belangrijk in de opvoeding; tijd met elkaar. Elkaar leren kennen, zien wat er bij de ander leeft. Maar ook momenten van rust bieden om alle ervaringen en prikkels te kunnen verwerken. Want al doorrennend van het een naar het ander, is het onmogelijk om te ontdekken waar een bepaald gevoel vandaan komt. En als we zelf al niet begrijpen wat we voelen of waarom we iets voelen, hoe kunnen we dan ooit aangeven wat we van een ander nodig hebben?! Mensen zijn sociale wezens en hebben elkaar nodig. En al helemaal als het gaat om de ouder-kind relatie.
Prioriteiten stellen
Om terug te gaan naar de basis; tijd voor elkaar maken, is het belangrijk om prioriteiten te stellen. Wat is het belangrijkste voor jou? Wat volgt erna, enz. Maak dit inzichtelijk door het zwart op wit te zetten. Heb hier als opvoeders ook samen gesprekken over; liggen de prioriteiten op een lijn of zijn daarin verschillen?
Daarnaast is het ook helpend om te kijken naar wat jullie als ouders belangrijk vinden in de opvoeding. Wat is het hoogste doel waarvoor je je kind opvoedt? (En nee, niet om te toetsen of je geslaagd bent als ouder en een diploma verdient...) Maar wat heeft jouw kind nodig om dat doel te bereiken? Wat vraagt dat van jou als ouder en wat vraagt dat van jullie kind? Is het een haalbaar doel of zitten er ook onrealistische verwachtingen bij? Misschien leeft de wens dat jullie kind in de toekomst de zaak overneemt, maar sluit dat niet aan bij de karaktereigenschappen en talenten van jullie kind. Bekijk jullie opvoeddoelen per kind. Het ene kind heeft mogelijk iets anders nodig van jullie dan het anderen kind, al hoeft het doel niet anders te zijn. Het kan bijvoorbeeld zijn dat jullie het als ouders belangrijk vinden om jullie kinderen dienstbaarheid bij te brengen, zodat ze een bijdrage leveren aan de maatschappij. Nu kan het zijn dat kind 1 graag zijn handen uit de mouwen steekt. Hij kan bij een oudere dame uit de straat de tuin netjes maken. Misschien stapt hij zelf op haar af, maar het kan ook zijn dat hij daarin hulp van ouders nodig heeft. Kind 2 is erg sociaal, maar ook gevoelig. Hij maakt graag een praatje met de mensen die hij tegenkomt. Hierdoor vertrouwen mensen hem ook veel toe, meer dan dat hij soms verwerken kan. De rol van ouders kan hierin meer liggen in het beschermen en zoeken naar een manier om hun kind te helpen niet de hele wereld op z'n rug mee te dragen. Is het helpend om met een van de ouders te zitten om te delen wat er in het gesprekje naar voren kwam en wat dat met hem doet. Of is het helpend om een paar vaste personen te hebben waarmee hij een babbeltje aangaat en niet met 'Jan en alleman'. Zo kan hetzelfde opvoeddoel voor verschillende kinderen een andere invulling krijgen en van ouders verschillende dingen vragen.
Realistisch
Wees als opvoeder realistisch. Niet alleen richting je kind in het stellen van opvoeddoelen, maar ook in de wereld waarin we leven en tegenover onszelf als opvoeders. Met sommige ontwikkelingen zijn we misschien minder blij, zien we minder de voordelen van in of, sterker nog, ervaren we juist gevaren van. We hoeven niet met alles mee te doen of alles 'gewoon' te vinden. Het kan ook als voorbeeld voor je kind zijn, hoe je die grens aangeeft en waarom je ervoor kiest om ergens niet aan mee te doen. Tegelijkertijd hebben we soms ook te 'dealen' met hoe het is. Enerzijds is de mobiele telefoon iets waardoor kinderen/ jongeren contact met elkaar onderhouden; ze delen ervaringen en spreken af door te appen. Anderzijds is het ook een middel die contact in de weg kan staan wanneer er tijdens verjaardagen spelletjes gespeeld worden op de telefoon.
Maar wees ook realistisch voor jezelf als opvoeder. Wat vraagt het opvoeddoel van jou als ouder? En is dat iets wat haalbaar is voor jou? Past dat bij jouw talenten? Moet je als ouder alles bieden of kan de ene ouder ondersteunen in het een en de ander weer in iets anders? En is de huidige situatie helpend of misschien wel belemmerend hierbij. Er bestaan geen perfecte ouders. Wees eerlijk en vergevingsgezind over (je eigen) tekortkomingen.
Helaas ook hier geen handleiding of stappenplan. Maar neem de tijd en bekijk je kind en jezelf; zie sterke en zwakke punten en stem daarop je handelen als opvoeder af. Vertrouw daarbij op je gevoel; wat denk wat helpend kan zijn voor je kind. Zijn jullie terechtgekomen in een negatieve spiraal en is het lastig om te zien hoe deze doorbroken kan worden? Of vinden jullie het lastig om als ouders op een lijn te staan en zorgt dit voor wrijving in het gezin? Of ...? Neem gerust contact op via info@praktijkgeliefd.nl of kijk op www.praktijkgeliefd.nl
Comments