Herken je dit? Je geeft je kind de opdracht om naar boven te gaan, zich alvast uit te kleden en z'n pyjama aan te doen. Je kind knikt en gaat naar boven. Zelf ruim je nog de laatste dingen op voordat je ook naar boven gaat. Wanneer je dan boven komt, blijkt dat je kind nog z'n kleding aan heeft en met een autootje aan het spelen is... Dat levert niet altijd de gezelligste momenten op, toch? Een geïrriteerde ouder en een (in zichzelf) teleurgesteld kind. En als we kijken naar de hersenontwikkeling, best logisch... Maar wist je dat het gebruiken van pictogrammen in je gezin, winst oplevert? Niet alleen voor je kind maar ook voor jou als ouder?
THEORIE
Eerst een klein uitstapje naar de hersenontwikkeling om de manier van denken beter te begrijpen (sla dit gerust over als je het niet interessant vindt).
Passief waarnemen (bv. kijken naar mobile boven de box)
Actief waarnemen (bv. reageren op mobile boven de box door ernaar te grijpen)
Motorische reactie op zintuiglijke prikkel (bv. trappelen door het horen van geluid)
Gedrag wordt meer afgestemd (bv. op de tafel klimmen om koekje te pakken)
Concentratie neemt toe en waarneming kan worden gestuurd (bv. blokken stapelen)
Taakrijpheid: resultaat wordt belangrijker waardoor taak wordt afgemaakt
Werkgeheugen: een volwassene is in staat zeven begrippen tegelijk te onthouden, voor een kind is dat minder, rond de leeftijd van vijf jaar zijn het vier begrippen.
Het remmen van gedrag is een complexe cognitieve functie. Afleidende prikkels onderdrukken, vraagt voor voldoende rijping van bepaalde hersengebieden.
ZELFSTANDIGHEID
En daarom is het zo mooi om door middel van pictogrammen de zelfstandigheid te vergroten. Wanneer een kind dan (even) is afgeleid door wat het onderweg ziet, voelt of denkt, kan het zien van de kaart met pictogrammen de focus weer leggen op de taak. Het kind hoeft hiervoor zich niet de opdracht te herinneren. Het is voor een kind fijn als een ouder in de buurt is om even te kunnen helpen wanneer iets niet lukt of wanneer even vergeten wordt bij welke stap het kind is. Zelfstandigheid betekent niet dat je alles helemaal zelf hoeft te doen, hulp kunnen of durven vragen is daarin ook noodzakelijk. Daarbij komt dat bij een aantal stappen een ouder nodig kan zijn (bv. bij het naar bed gaan: tanden na poetsen en voorlezen). De trots die het kind voelt wanneer de opdracht is geslaagd, dragen bij aan een positieve zelfwaardering.
CONTROLE
Naast het vergroten van zelfstandigheid, kunnen pictogrammen ook helpen bij het vergroten van het gevoel van controle en houvast. Sommige kinderen of sommige situaties 'vragen' hierom. Bijvoorbeeld wanneer een kind steeds wil weten welke dag van de week het is, wat er gedaan gaat worden of wanneer het moeite heeft met veranderingen. Ook kunnen pictogrammen helpend zijn in een veranderde thuissituatie zoals een verhuizing of scheiding. Of in tijden van ziekte en/of ziekenhuisbezoeken. Het helpt het kind om (weer) overzicht en houvast te hebben.
DOEL
Natuurlijk is het doel dat het kind lekkerder in z'n vel komt te zitten. Maar wat kan het ook een lucht geven aan ouders (en aan het hele gezin). Vooral wanneer negatief gedrag wat ingezet werd om een gevoel van controle te hebben, afneemt. En er een nieuwe manier van controle en houvast geboden wordt, waarin het kind kan groeien in zelfredzaamheid en bloeien in zelfwaardering.
Bijgevoegd vind je voorbeelden van een weekoverzicht en twee taakgerichte overzichten. Een gericht op het naar bed gaan en een gericht op tafel dekken. Ik adviseer om het weekoverzicht op een vaste, zichtbare plek in huis te hangen. De andere overzichten kunnen op een vaste plek neergezet worden, zodat deze bij het gebruiken ervan meegenomen kan worden door het kind.
VRAGEN?
Heb je vragen hierover of wil je advies/ tips? Neem vrijblijvend contact op via info@praktijkgeliefd.nl of bel 06-28217499. Heb je specifieke wensen m.b.t. een pictogrammenkaart en wil je dat ik deze voor je maak, stuur een mail met de benodigde gegevens en tegen een kleine vergoeding (€3,50 euro per stuk) maak ik deze. Daarbij ontvang je zowel digitaal als gedrukt en gelamineerd een exemplaar.
